نقش اصلاح فرد، در اصلاح خانواده و جامعه
فرد که زیر بنای جامعه ی انسانی را تشکیل میدهد در ساختار یک خانواده و جامعه ی اصلاح شده نقش بس مهم و ارزنده ی دارد البته زمانی که این فرد خود اصلاح شده باشد.
زیرا اصلاح ، ابتدا از فرد شروع شده در خانواده راه پیدا میکند و سپس وارد جامعه میشود پس با اصلاح فرد، خانواده و جامعه اصلاح خواهد شد و با فساد فرد، خانواده و جامعه فاسد خواهد شد. بنابرین برای ساختار یک خانواده ی خوب و تربیت شده و سر انجام برای یک جامعه ی اصلاح شده و مترقی باید سعی بی دریغ در اصلاح فرد صورت گیرد.
باید گفت که این مشكلات و دشواري هاي بدنبال دارد، زیرا افراد با همین حالات بد و ناشایسته ی که دارند در یک خانواده و یا یک اجتماعی مملو از فساد زندگی میکنند، پس چگونه ممکن است که فرد در چنین محیطی اصلاح شود، لیکن امید را نباید از دست داد زیرا خداوند (ج) در هر مشکلی راه حلي را گذاشته است.
مثال واضح این اقدام ( اصلاح فرد ) را میتوان از پیامبر بزرگ اسلام (ص) آموخت . زمانی که هر گونه ظلم و ستم ، بی عدالتی ، فحشا گری و سایر نابسامانی ها همه افراد خانواده ها و جامعه ی عرب را فرا گرفته بود ، چگونه توانست به شیوه ی ماهرانه آن افراد و خانواده های غرق در فساد را اصلاح کند . و هم میدانیم که آن حضرت (ص) اصلاح را فقط از چند فرد محدود جامعه آغاز کرد تا بالاخره این اصلاح سراسر جزیرةالعرب را فرا گرفت.
پس ما نیزاگر بخواهیم با توکل به خداوند (ج) و پیروی از راه و روش حکیمانه ای نبی کریم (ص) میتوانیم فرد، خانواده و جامعه ی غرق درفساد خود را اصلاح کنیم.
به تعقیب اصلاح فرد، اصلاح خانواده ضرورت مبرم و مهم میباشد ، چنانچه خداوند(ج) میفرماید:
یها الذین امنوا قو انفسکم و اهلیکم نارا و قودها … ای كسانی كه ايمان آوردهاید خود و خانواده ی خودرا از آتش نگه داريد.
و در جای دیگر خطاب به فرستاده اش(ص) میفرماید:
وَأَنذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ (٢١٤)وخويشاوندان نزديكت را ازعذاب
الهی بترسان! (214)
از این آیت های صریح قرآنی واضح میشود که هر فرد باید ابتدا به اصلاح خود بپردازد و بعد از آن به اصلاح خانواده و افراد نزدیک خود، زیرا اگر فرد خود انسان صالح نباشد و از دست و زبانش مردم ایمن نباشند و آنچه که به خاطر اصلاح میگوید قبل از همه خود عامل گفته هایش نباشد کجامیتواند خانواده ی خود را اصلاح کند، زیرا سخنان یک انسانی راکه خود به قول خود عمل نمی کند کجا کس می شنود.
خانواده به عنوان اولین کانونی که فرد در آن قرار میگیرد دارای اهمیت شایان توجهی است چنانچه دانشمندان خانواده را طور زیر تعریف کرده اند:
خانواده از نخستین نظام های نهادی عمومی و جهانی است که برای رفع نیازمندی های حیاتی و عاطفی انسان و بقای جامعه ضرورت تام دارد .
باید گفت که فرد است که خانواده راتشکیل میدهد پس هر گاه فرد در موقف رئیس خانواده قرار داشته باشد واضح است که افراد دیگردرخانواده،از قبیل خانم و فرزندان تحت تاثیر مستقیم وی قرار میگیرند.حال اگر این فرد یک انسان صالح باشد واضح است که همه ی افراد فامیل اشخاص سالم و صالح بار می آیند و اگر بر عکس، این فرد مفسد باشد،نه تنها خود و فامیل خود بل اجتماع را نیز از فساد خود ملوث میکند.
پس باید گفت که در تشکیل خانواده بایداز همان پله های ابتدایی ساختار فامیل که عبارت از ازدواج و آرزوی داشتن فرزندان میباشد، نهایت کوشش شود.چنانچه پیامبر (ص) در رابطه به انتخاب همسرکه نخستین گام برای تشکیل خانواده است می فرماید:
تنکح المراة لاربع :”لمالها و لحسبها و لجمالها و لدینها ، فاظفر بذات الدین “
به خاطر چهار چیز با زن ازدواج میشود: به خاطر دارایی اش ، به خاطر نسبش ، به خاطر زیبایی اش و به خاطر دینداری اش. پس زن دیندار را بدست آور، تا خوشبخت شوی. (بخاری و مسلم)
دراین حدیث مبارک پیامبر (ص) همه جوانب را در نظر گرفته که با پیروی از آن میتوان خانواده و فرزندان صالح داشت که این چنین خانواده ها سبب ایجاد یک جامعه ی صالح و مترقی میشوند زیرا خانواده خود بخشی از جامعه است ویا میتوان گفت که خانواده، خود یک جامعه ی کوچک است . هر گاه اعضای یک جامعه متشکل از افراد و خانواده های باشند که از قبل خوب و بد زندگی به صورت حقیقی آن برای شان تلقین شده باشد بدون شک این گونه افراد جز به منافع دین،جامعه و مردم خود کار نمی کنند وهرگزمنافع شخصی خود را نسبت به منافع ملی کشور و جامعه ی شان ترجیح نمی دهند، به خاطری که این چنین افراد میدانند که منفعت و پیشرفت شان در منفعت و گسترش جامعه شان میباشد.
پس بیاید خودرااصلاح کنیم،اگرمیخواهیم خانواده وجامعه ی صالح داشته باشیم.
محبوب الله”حمیدی”
