پرسش و پاسخ هایی در مورد روش های مطالعه ی موثر

سوالات مطرح شده در کنفرانس
(اهمیت و روش مطالعه) و پاسخ به آن ها توسط ارائه کننده گان

هدف مطالعه در زنده گی دنیوی و اخروی چیست؟

مطالعه ی کتاب های مفید سبب خوشبختی آخرت می شود، در این زمینه کافیست تا از میان ده ها آیات متبرکه و صدها احادیث صحیحه به اولین دستور الله جل جلاله در قرآن کریم: إقرأ (بخوان) اشاره نمود، همچنــان آیات اول سـوره ی قلم که به قلم و نوشته های آن سوگند یاد فرموده است.
مطالعه انسان را از تاریکی های زنده گی به روشنایی و هدایت الله متعال می رساند.
در جنبه ی دنیوی مطالعه هم باید گفت که در تمام شئون زنده گی اعم از اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی روان شناسی نیز می توانیم از نعمت مطالعه برای پیشرفت و رفاه خویش سود ببریم که در روز ارایه کنفرانس در بخش اول آن، بر این موارد روشنی انداخته شد.

برای کسی که علاقه ی زیاد به مطالعه دارد، در ابتدا از کتاب-های کلان استفاده کند و یا کتاب کم حجم؟

بهتر خواهد بود که مطالعه را از کتـاب های ساده تر و کم حجم تر شروع کنیم تا کم کم به آن عادت کنیم. وقتی شما یک کار را تمام می کنید از نتیجه ی آن خرسند می شوید و این شما را تشویق خواهد کرد تا به مطالعه ی کتاب دیگری بپردازید.

از طرف دیگر همه ی کتاب ها برای مطالعه مفید نیستند و شما با مطالعه ی کتاب های کم حجم تر به محض این که متوجه شدید کتاب مورد علاقه ی تان را نیافتید آن را عوض کنید و یا این که به دنبال کتاب مورد علاقه ی تان بگردید.

البته شما می توانید مطالعه از یک کتاب بزرگ را هم برای شروع مطالعه انتخاب کنید.

در موقع مطالعه، آیا خط بردن با انگشت مناسب است؟

برای کسانی که هنوز به مطالعه زیاد تمرین ننموده اند خط بردن با انگشت مناسب می باشد، زیرا این کار باعث تمرین و رشد عضلات چشمی و تقویه ی حرکات چشم می گردد، سپس در مراحل بعدی تنها حرکت دادن چشم بالای خطوط کتاب ممکن گردیده و مطالعه آسان خواهد شد.

خط کشیدن زیر سطور کتاب در هنگام مطالعه مفید است یا خیر؟

خط کشیدن به زیر کلمات کلیدی جهت مشخص نمودن اهمیت آن مفید است، اما نباید در خط کشیدن افراط نمود، زیرا خطوط و نشانی های زیاد بالای اوراق کتاب باعث بی نظمی و کثیف شدن ورق های کتاب می گردد.

با توجه به این که از نظر فقهی به دل خواندن آیات و کلمات نماز درست نیست و باید آن را به زبان و به آهسته گی خواند، آیا مطالعه با قلب و دل را می توان مطالعه و خواندن نام-گذاری نمود؟

موضوع مطالعه ی خاموشانه از مسأله ی تلاوت و قرائت در نماز فرق دارد؛ نماز یک عبادت تعبدی است و طرز ادای آن موقوف به حکم شریعت بوده و کسی اجازه ی نوآوری در آن را ندارد، اما مطالعه ی کتاب های نافع با آن که عبادت می باشد، اما طرز اجرای آن را شریعت اسلام معین نکرده است، بلکه به هر ترتیبی که مطالعه سودمندتر باشد، بهتر دانسته شده است.

با تحقیقاتی که در مورد مطالعه انجام شده است، بهترین روش مطالعه، مطالعه ی خاموشانه است، زیرا:
(1)  عضلات حنجره و بلعوم خسته نمی شود.
(2)  ذهن از سایر کارها فارغ گردیده و تمرکز بالای موضوع مطالعه بیشتر می گردد.
در اثنای مطالعه ی خاموشانه باید در جای مناسب نشسته و بدون خواندن مطلب با زبان و لب ها و بدون حرکت دادن گردن، بلکه فقط با حرکت دادن چشم ها کتاب را بخوانیم.
البته این مأمول با تمرین و تمرکز حاصل شده می تواند.
بیشترین انواع علوم با مطالعه ی خاموشانه بهتر فرا گرفته می شوند، به استثنای متون ادبی، که بهتر است با صدای ملایم و شبیه سرود خوانده شوند.

بعضی از محصــلان کتـاب را با راه رفتن می خوانند، آیا صحیح است؟

مطالعه با راه رفتن، شاید برای کسانی که با آن انس گرفته اند، تا اندازه یی سبب جذب مطالب گردد، اما این مسأله مبرهن است که بخشی از تمرکز دماغ بالای کنترول حرکات پاها برای راه رفتن و مواظبت از اصابت به اشیای ماحول مصرف شده، در نتیجه قدرت جذب مطلب به حد اعظمی نخواهد رسید؛ چنین دوستانی به خاطر جلوگیری از خواب آلوده شدن در هنگام مطالعه، به راه رفتن شروع می کنند، اما اگر قواعد مطالعه ی خاموشانه و روشمند را مراعات نمایند و منظم بنشینند، خواب آلوده نخواهند شد. عادت به چنین روشی فقط با تمرین و استمرار برآن به دست می آید.

کسی که عادت به مطالعه ی خاموشانه نداشته باشد، در ابتدا اندکی با مشکل مواجه شده، اما با رعایت قواعد و عادت نمودن به آن، به تدریج از مزایای چنین روشی بهره مند خواهد شد.

یک کتاب پرحجــم و مشــکل را چه گونه و به چه روش بخوانیم؟

همان طوری که که در کنفرانس »اهمیت و روش مطالعه« بیان گردید، با اندیشیدن در مورد نام کتاب، مرور معرفی نامه ی کتاب در پشت جلد (اگر وجود داشته باشد)، مرور فهرست مطالب و پیشگفتار و سپس مطالعه ی متن کتاب و جستجوی کلمات مشکل و کلیدی آن در کتاب های فرهنگ و یا استادان و افراد مسلکی همان مبحث می توان آن را فهمید. در صورت نیاز می توان کتاب را دو مرتبه مطالعه نمود، یک مرتبه با مطالعه ی سریع (اجمالی) و بار دوم با مطالعه ی تحلیلی. البته، همیشه باید سرعت مطالعه از اندازه یی که معمولاً می خوانیم، اندکی سریع تر باشد، تا تمرکز حفظ گردد.
به خاطر این که کم تر خسته شویم، آیا کتاب الکترونی بهتر است یا کتاب های رایج؟

هیچ تکنالوژی جای کتاب های رایج را گرفته نمی تواند، مانیتور کامپیوتر که توسط آن کتاب الکترونی را می خوانیم، یک نوع اشعه به نام اشعه ی کاتودیک که از الکترون ها تشکیل شده است، را ساطع می کند، البته این اشعه در مانیتورهای لامپدار بیشتر است، اگرچه اشعه ی مذکور در کوتاه مدت اثرات زیان بار چندانی ندارد، اما مسلم است که به مصؤونیت کتاب های کاغذی نمی-رسد. به طور خلاصه، اگر کتاب های کاغذی رایج در دسترس باشد، برای مطالعه ارجحیت دارد، در غیر آن کتاب های الکترونی نیز به خاطر دسترسی آسان و اقتصادی بودن، نیز مناسب است، البته کسانی که نیاز دارند تا جهت مطالعه ی آن ساعت های طولانی به پای کامپیوتر بنشینند، بهتر است به جای مانیتورهای لامپدار، از مانیتور اِل. سی. دی. یا پلازما یا اِل. ای. دی، استفاده کنند.

آیا با مطالعه، سلول های مغز رشد می کند؟

درست است؛ حجرات مغز با مطالعه رشد می کنند، مخصوصاً که مطالعه با علاقه مندی و به صورت تحلیلی انجام شود. البته حجرات عصبی مغز (نیورون ها) تکثر نمی کنند، بلکه با برقراری اتصالات بیشتر با سایر نیورون ها، می توانند بیشتر رشد نموده، قدرت مندتر شوند.
مغز انسان مانند یک کست و یا کارت حافظه کامپیوتری نیست که با حفظ مطالب پر شود، بلکه دانشمندان تا کنون قدرت اعظمی مغز انسان را اندازه کرده نتوانسته اند، بناءً هر چه بیشتر بیاموزیم، قدرت آموختن زیادتر می شود.

برای اثبات مطلب، کافیست به مثال ذیل بیاندیشیم:

دو نفر را با هم مقایسه کنید، یکی شان لسان عربی را قبلاً به حد اعلایی آموخته باشد و دیگری در مورد زبان عربی چیزی نداند. اگر یک لغت مشکل عربی (مانند دهثم = شیر توانا) را که هیچ کدام از آن دو قبلاً نشنیده باشند، به هر دوی شان بیاموزانیم، کدام یک شان آن لغت را زودتر یاد می گیرند؟ مسلم است فردی که قبلاً لسان عربی را آموخته است، لغت جدید را زودتر حفظ می کند.
اگر مغز انسان با مطالعه و آموزش پر می شد، واقعیت مذکور بر عکس می بود، بناءً چنین نتیجه گرفته می شود که مطالعه سبب رشد ذهن انسان می گردد.
البته یک نکته ی خیلی مهم را باید در نظر داشت که درس خواندن زیاد و حفظ الفاظ و فشار وارد نمودن بر مغز به خاطر انگیزه های مادی و اجتماعی، در صورتی که توأم با علاقه مندی نباشد، انسان را افسرده نموده و ممکن است به مغز آسیب برساند.

چه گونه یک موضوع را حفظ کنیم؟

برای حفظ کردن یک مطلب باید به روش های تقویه حافظه توجه شود؛ يعني عواملي که مي توانند در ايجاد حافظه ی قوي موثر باشند که تعدادی از آن ها را می توان به قرار ذیل برشمرد:
ایجاد علاقه مندی، توجه و تمرکز بیشتر، کوشش برای درک و فهم موضوع، تکرار و مرور متن، عمل به آموخته ها، ارتباط مفاهیم، تصور ذهنی، صحت مندی و آرامش و دوری از اضطرابات ذهني.

بعد از یک ساعت یا بیشتر مطالعه معمولاً خسته گی و یا خواب به وجود می آید و قدرت فهم و درک نیز کاهش می یابد، دلایل و راه حل های آن چیست؟
دلیل ایجاد خسته گی بعد از مطالعه می تواند به خسته شدن چشم ها، و یا مکان و زمان مطالعه مرتبط باشد. ولی عوامل دیگری چون  نداشتن هدف در يادگيري، فقدان انگيزه، عدم توجه و دقت کافي، نداشتن معلومات پايه براي يادگيري، وجود اشکالات عاطفي وغیره هم می تواند در مطـالعه ی ما ایجاد خسته گی نماید.

Advertisement | Why Ads? | Advertise here

پوهنتون چینل

پوهنتون چینل درسره سبسکرایب او شریک کړئ

سبسکرایب Subscribe


Editorial Team

د واسع ویب د لیکوالۍ او خپرونکي ټیم لخوا. که مطالب مو خوښ شوي وي، له نورو سره یې هم شریکه کړئ. تاسو هم کولی شئ خپلې لیکنې د خپرولو لپاره موږ ته راولېږئ. #مننه_چې_یاستئ

خپل نظر مو دلته ولیکئ

wasiclinic.com
Back to top button
واسع ویب