پیشرفت از دیدگاه اسلام

کلمه “پیشرفت” کلمه چند بعدی و چند معنی است، تمدن غربی خویش امروز تمدن مترقی و پیشرفته مینامد، و جامعه اسلامی و دیگر مجتمعات را به نام کشورهای طبقه سوم یا مجتمعات متخلف یا در حال پیشرفت مینامند.
در اینجا ضروری میپنداریم که موقف خویش و بطور دقیق موقف اسلام را از پیشرفت و تقدم بطور صریح بیان نمایم.

قبل از جواب دادن به این سوال، باید مفهوم پیشرفت و تقدم را مشخص نمایم، چراکه قضاوت در مورد یک چیز جزء تصور آن میباشد.
پیشرفت بطور ساده: به معنای این است که انسان از دیگران جلوتر باشد، و تخلف و یا پسرفت به معنا عقب ماندن از دیگران است.

ارتباط پیشرفت به اهداف زنده گی

اما پیشرفت بعضی اوقات با رسیدن هدفی که میخواهد برایش برسد، مقایسه میگردد، پس هر حرکتی که بسوی هدف نزدیکت کند پیشرفت به سوی آن گفته میشود، بخلاف حرکت که در اتجاه معاکس رسیدن به هدف باشد، چرا که او از هدف دورت میکند.

همچنان توقف و جمود در یک حالت که نه پیشرفت داشته باشد ونه هم عقب مانده گی، خودش عقب مانده گی بشمارمیرود، چراکه دیگران از شما کرده به سوی پیشرفت قدم می وردارند، و شما در جای خویش ایستاده هستیند، و واضح است هر قدری که دیگران به پیش میروند شما به همان اندازه عقب میمانید. و اصل در انسان تحرک است، و حرکت رهنمای زنده گی است.

در اینجا سوالی مهمی ایجاد میشود، هدف یا اهدافیکه رسیدن به آن برای انسانها لازمی میباشد کدام است؟ تا بتوان اندازه پیشرفت و عقب مانده گی را به نزدیک شدن و دور شدن از آن مقایسه نمود.

اهداف اساسی برای زنده گی انسان

اسلام برای زنده گی بشری بر سر زمین، اهداف اساسی را وضع نموده است، و مهم آن سه است که قرآنکریم آنرا بیان نموده و امام راغب اصفهانی در کتاب خویش ” الذریعه الی مکارم الشریعه” ذکر نموده است:
1-    عبادت الله متعال، ” وما خلقت الجن والإنس إلا ليعبدون”.
2-    خلافت بالای زمین از الله متعال است، قرآن به آن اشاره مینماید: “إني جاعل في الأرض خليفة”، و “ويستخلفكم في الأرض فينظر كيف تعملون”.
3-    تعمیر و آباد ساخت زمین، که قرآن به آن اشاره میکند:  “هو أنشأكم من الأرض واستعمركم فيها”

تقدم متکامل

پیشرفت وترقی که اسلام برای زنده گی میخواهد یک پیشرفت متکامل است، پیشرفت روحی، مادی، اخلاقی، عمرانی، دنیوی، اخروی، علمی ایمانی است، و بین اینها هیچ تعارض و تقابلی وجود ندارد، بلکه همه را بطور متوازن یکجا میسازد.
این پیشرفت در اهداف و مقاصد است، پیشرفت در وسائل و اسالیب، اسلام برای وصول به هدف وسیله پاک را میخواهد و هدف عالی و شرافتنمندانه را اختیار میکند. هیچ وقت نمیگذارد که هدف عالی را از طریق وسیله پست و نا پاک بدست آورد.

اسلام اجازه نمیدهد که حق را از راه باطل بدست آورد، خوش ندارد که مساجد از دارایی حرام یا سودی تعمیر گردد، چرا که الله پاک است و چیزی پاک را دوست دارد.

در روشنائی همین مفهوم متکامل پیشرفت وترقی، تمدن اسلامی نهادینه شده، که بین امور مادی و تعمیری، و بین امور معنوی و اخلاقی که اسباب عمده در عقب این پیشرفت بوده، جمع آوری نموده. اسلام تمدن الهی است، که اساسش ایمان و اخلاق است.

دکتور یوسف قرضاوی
برگردان: سیدهاشم سادات

Advertisement | Why Ads? | Advertise here

پوهنتون چینل

پوهنتون چینل درسره سبسکرایب او شریک کړئ

سبسکرایب Subscribe


Editorial Team

د واسع ویب د لیکوالۍ او خپرونکي ټیم لخوا. که مطالب مو خوښ شوي وي، له نورو سره یې هم شریکه کړئ. تاسو هم کولی شئ خپلې لیکنې د خپرولو لپاره موږ ته راولېږئ. #مننه_چې_یاستئ

خپل نظر مو دلته ولیکئ

wasiclinic.com
Back to top button
واسع ویب