“یکی از ضروریات ابتدایی همه انسان، درک شدن و درک کردن دیگران است، و بهترین راه شناخت و درک دیگران گوش دادن به آنها ست .”

1- ارتباط چشمی را برقرار داشته باشید:
شما ناگزیرید خود را به شنیدن آماده کنید، در حالیکه شما با کمپیوتر کار می کنید، و یا به اشیای اطراف تان توجه می کنید، و به حرف های دوستان نیز گوش داده اید، نتیجه این خواهد بود که یک فیصدی از توجه پراگنده خود را به گوینده اختصاص می دهید، بنابر این لازم است که شما مقابل گوینده بیایستید، ارتباط چشم را با وی برقرار داشته باشید، اما ارتباط چشم به معنی این هم نیست که به طرف جانب مقابل زِل بزنید، بلکه شما می توانید گاهی آن طرف نگاه کنید، و بعد به آرامی به گفتگوی تان ادامه دهید، آنچه حیاتی است حضور کامل شما در حین گوش دادن است، اگر کاری مهم است که باید انجام دهید، به صحبت کننده بفهمانید و اذعان کنید که بعد از اتمام کار شما آماده شنیدن هستید.

2- حواس پرتی را حذف کنید، دقت و آرامش داشته باشید:
بعد از برقراری ارتباط چشمی،مهم است که آرامش داشته باشید، مبایل، کتاب، اوراق و یا هر چیز دیگری را کنار بگذارید، اینها ممکن است حواس شما را پراگنده کند و مزاحم شنیدن شود، و ممکن است به گوینده این تصور را بدهد که گویا شما علاقمند نیستید.

در صورت تمرکز به گوینده، سایر مزاحمت ها، مانند صدا ها یا فعالیت های دیگران خارج از حواس شما می شود و شما می توانید تمرکز تان را در رابطه با ابراز احساسات و بیرون ریختن افکار انتقادی نسبت به گوینده ازدیاد بخشید.

از پیش داوری اجتناب کنید، و بی طرفانه گوش فرا دهید، جدا از این؛ بیش از حد دقیق شدن به حرکات گوینده سبب پراگندگی حواس او خواهد شد، مهم این است که شما چنان توجه کنید که گوینده نیز تشویق به برقراری ارتباط شود.

3- فکر باز داشته باشید:
مهارت شنیدن زمانی تکمیل می شود که قضاوت و یا روحیه انتقادی در مورد صحبت کننده و یا آنچه که صحبت می شود، نداشته باشید، اگر حرف های گوینده به شما هشداری محسوب می شد، هشدار را بگیرید اما با خود نگویید که ” این حرکت احمقانه بود”، لحظه یی که شما قضاوت می کنید، در حقیقت فعالانه شنیدن را کنار می گذارید، تلاش نکنید که پیشاپیش به نتیجه گیری خیز بزنید، کلمات و زبانِ را که صحبت کننده بکار می برد، در حقیقت ضمن آن احساساتش را بیان می کند و اندیشه ها و افکار او تلقی می گردد. این احساس و اندیشه زمانی بدست شما می آید که خوب گوش دهید، اجازه دهید جملات صحبت کننده تکمیل شود و کوشش نکنید که حرفش را قطع و به جملاتش پایان بخشید.

4- فعالانه شنیدن را تمرین کنید و به حرف حرف گوینده گوش فرا دهید:
ذهن انسان ممکن است آزادانه روابط روانی را بر پایه معلومات اتخاذ کند، اگر شما به صورت کامل دقت کنید، ذهن روابط را بر اساس تصاویر واقعی تنظیم می کند.

اگر بشکل طولانی گوش میدادید تلاش کنید تا نکات مهم جملات را در ذهن تان یادداشت کنید، شما باید تمرکز کنید، و بشنوید که گوینده چه می گوید حتی اگر صدایش دلنشین نباشد.
بسیاری از مردم در حالیکه به صحبت ها گوش می دهند، به روی پاسخ خود شان و اینکه چگونه او را پاسخ دهند فکر می کنند، لازم نیست که شما وقت تان را صرف این کنید که در پاسخ چه خواهی گفت، بهتر است به این فکر کنید که در مجموع گوینده چه می خواهد بگوید.

5- حرف را قطع و راه حل تان را تحمیل نکنید:
سطح بیان تفکر از فرد به فرد دیگر متفاوت است. اگر شما کسی هستید که سریع فکر می کنید و بلافاصله حرف می زنید، پس ضرورت است که آهسته شوید. آرامش داشته باشید، و به کسی که احتمالا در بیان تفکر خود مشکل دارد، و یا فکر کرده صحبت می کند گوش دهید.

اگر شما حرف صحبت کننده را قطع کنید ممکن است معنا های زیادی به صحبت کننده افاده کند مثلا این که شما خود را معتبر تر از او می دانید، یا شاید علاقه مندی ندارید و یا هم وقتی برای شنیدن ندارید و حتی اینکه برایتان مهم نیست در بحث چه می شنویید بلکه تلاش می کنید که برنده بحث باشید. زمانیکه فردی در مود مشکلی صحبت می کند، ممکن شما از ارایه مشوره به افرادی که بشکل عمومی می خواهند راه حل را خودشان دریابند خود داری کنید، ولی ممکن کسی دیگر باشد که واقعاً می خواهد به شما گوش کند و از شما بخواهد که او را در پیدا کردن راه حل همکاری کنید. اگر شما راه حلی خوبی دارید، از صحبت کننده بپرسید که آیا به حرف هایتان گوش خواهد داد، بعد راه حل تان را ارایه کنید.

6- اگر سوال توضیحی می پرسید، اجازه دهید تا صحبت کننده وقفه ای بگیرد:
اگر بعضی مسایل را نتواستید درک کنید، نیاز است که از صحبت کننده برای وضاحت بپرسید، با اینحال شما باید صبور باشید، و منتظر بمانید تا صحبت کننده وقفه بگیرد و بعد نکته ای را که درک نکرده اید بپرسید.

7- فقط جهت حصول اطمینان چیزی را بپرسید:
فرض کنید، در جریان غذای چاشت یکی از دوستان شما در مورد سفرش به دبی بسیار شگفت زده صحبت می کند، و چیز های را که دیده است شرح می دهد، و در حالیکه در مورد اشیای بحث می کند، از دوستان مشترک تان که آنجا به ملاقات آنها رفته است و دیده است نیز می گوید، نباید شما در میان حرفهای شان خیز بزنید و بگویید که: آه چطور بود “فرید جان” خانمش و اولاد هایش، و…. چون زمان به این بحث خواهد گذشت و اصل قصه ” سفر به دبی” فراموش خواهد شد.

چنین کاری در مباحث هتاکی است، برای بهتر کردن پروسه گوش دادن، از این کار جلوگیری کنید، اکثراً سوالات این چنین ما را بجای می برد که اصلاً بحث ما در آنجا قرار ندارد، در بسیاری از موارد واقعاً برگشت به بحث اصلی نیاز مند کار است، یعنی ( واقعاً موضوع اصلی بحث گم می شود).

اگر شما متوجه شدید که سوالتان بحث را به طرف دیگری کشاند، پس شما باید این مسؤولیت را احساس کنید که بحث را به سر جایش برگردانید مثلا بگویید: جالب است که بعد از بسیار وقت ها در مود “فرید” بشنویم، اما می خواهم بیشتر در مورد سفرتان قصه کنید.

8- تلاش کنید که احساسات گوینده را حس و درک کنید:
یک دلی روح شنیدن است، اگر شما با صحبت های غمگینانه صحبت کننده غمگین شوید و با صحبت های شاد، شاد و هنگام که کسی از ترس خود صحبت می کرد، شما باید احساسات خود را با کلمات و صورت تان بیان کنید، و این است که بهترین شنونده خواهید بود.
برای تجربه همدلی و همنوایی لازم شما خود را در محل او قرار دهید و به اصطلاح بوت او را پای کنید، تا احساس کنید که چه اتفاقی برایش افتیده است.

9- به گوینده از گوش دادنتان نتیجه بدهید:
برای بهتر شدن گوش دادن به سخنان دیگران، شما باید نشان دهید که حرف صحبت کننده را درک کردید، و انعکاس از احساسات شان داشته باشید، از سخنان تعجب آور متعجب شوید، و به مشکلات پیش آمده شان بگویید:که “چه خطرناک معامله ی با شما شده است”. و با کلمات “بلی و بسیار خوب “به شنیدن ادامه دهید، این کار این ذهنیت را به صحبت کننده می دهد که شما با او هستید و برای ادامه دادن به بحث تشویق خواهد شد.

نویسنده رالف جی نیکولس
برگردان: محمد مصطفی نوید